Samenwerking

Gelijkwaardig partnerschap tussen school en ouders

Wederzijds respect tonen en verwachtingen duidelijk uitspreken zijn dé voorwaarden voor een goed partnerschap. School en ouders luisteren naar elkaar, ze leren elkaar kennen, ze hebben vertrouwen in elkaar, ze onderhandelen en maken goede afspraken.

In elke samenwerking en communicatie met ouders moeten scholen streven naar een gelijkwaardig partnerschap. Dit partnerschap houdt in dat je oog hebt voor wederkerigheid. Wederkerigheid staat voor tweerichtingsverkeer, voor wederzijdse dialoog. Dat betekent dat de school geïnteresseerd is in de ouder, in het gezin en in de ruimere omgeving van het kind (de familie, de buurt …). Daarnaast onderzoekt de school hoe ze kwetsbare ouders of groepen van kwetsbare ouders het best kan ondersteunen.

Hoe werk je aan gelijkwaardig partnerschap?

Elke inspanning die leidt tot een gelijkwaardig partnerschap, is een stap in de goede richting. Enkele voorbeelden:

  • voorzie tijd en ruimte om de ouder aan het woord te laten bij geplande gesprekken of informele momenten
     
  • stel de ouders vragen over de eigen ervaringen met hun kind
     
  • wees bereid om samen na te denken over een oplossing: vraag naar de visie van de ouders of de oplossingen, mogelijkheden die zij zelf zien 
     
  • stel je als leerkracht laagdrempelig op zodat ouders de stap makkelijker durven zetten naar jou: sta regelmatig aan de schoolpoort of klasdeur, begroet elke ouder, spreek ouders aan over leuke zaken, pas je communicatie aan de ouders aan, zorg ervoor dat jouw boodschap begrepen wordt (pictogrammen, gebaren, tolk inschakelen) …
  • toon interesse in de ouders en hun leefwereld: stel ouders vragen over hun gezinssituatie, interesses, talenten, beroep, talenkennis, culturele gebruiken, woonplaats/buurt, gezondheid, de opvoeding thuis … Ga op huisbezoek, organiseer een wandeling in de wijk waar veel ouders wonen, organiseer een activiteit waarbij ouders hun talenten tonen 
     
  • informeer naar de haalbaarheid van bepaalde adviezen of tips die je wil geven
     
  • bevraag ouders voordat je acties of activiteiten organiseert: waar hebben zij nood aan, wat interesseert hen, wat zouden ze fijn vinden, wie wil graag welke rol opnemen … Dat kan via een oudercontact, een vragenlijst, de schoolpoort, een hulpbon, een ideeëndoos of een speciaal samengestelde oudergroep die je regelmatig bij elkaar roept.
     
  • gebruik de ontmoetingsmomenten die er zijn om ouders te leren kennen door hen aan te spreken.

Leer de ouders kennen

Om tot een gelijkwaardig partnerschap te komen, is het essentieel dat school en ouders elkaar leren kennen.

Enkele tips:

  • Communiceer duidelijk over wederzijdse verwachtingen. Wat verwacht de school van de ouders?  Maar ook: wat verwachten de ouders van de school? Laat ouders vertellen over hun eigen schoolervaringen. Dat kan bij de start van het schooljaar op een oudervertelgesprek of daarna tijdens een infomoment, oudercontact of een informeel contact.
     

  • Organiseer activiteiten voor ouders zoals een oudercafé, openklasmoment, kookatelier, voorleesuurtje, klusnamiddag...  Informeer hen hierover via verschillende kanalen. Betrek ouders bij de organisatie. Maak (met de kinderen) toffe affiches en hang ze uit in het schoolgebouw. Zelf eenvoudig een affiche of brief maken? Bewerk de pasklare materialen in onze tool. Elke Nederlandstalige school in Brussel heeft een login, gekoppeld aan het e-mailadres van de directie. Een eerste keer inloggen doe je door een nieuw wachtwoord aan te vragen. Neem contact op via het formulier als je geen toegang hebt tot de tool of als het e-mailadres van de directie veranderd is.
     
  • Zorg ervoor dat je regelmatig informeel contact hebt met de ouders. Je kunt bijvoorbeeld aan de schoolpoort een kort gesprek aanknopen met een ouder over alledaagse dingen. Lees onze tips over een open communicatie met ouders.

Verken de niveaus en vormen van samenwerking

De samenwerking tussen ouders en school speelt zich af op verschillende niveaus:

  • niveau van de leerling: dat zijn alle initiatieven die de school onderneemt om ouders bij de ontwikkeling van hun kind te betrekken. Bijvoorbeeld: een gesprek over de evolutie die het kind doormaakt, een gesprek over het welbevinden of over de mate van zijn betrokkenheid tijdens klasactiviteiten.
     
  • niveau van de klas: de school betrekt de ouders bij het leren in de klas, bijvoorbeeld tijdens een openklasmoment of via het initiatief ‘Welkom in de klas’ van Brusselleer.
     
  • niveau van de school: de school betrekt de ouders bij wat er gebeurt op school via werkgroepen, oudercafés, infomomenten, het schoolfeest of de ouderraad. Ouders denken bijvoorbeeld mee na over de overgangsmomenten of over het huiswerkbeleid van de school.

Elke vorm van samenwerking is waardevol voor ouderbetrokkenheid. Er is geen hiërarchie:

  • meeleven: ouders hebben een actieve interesse voor het reilen en zeilen op school en voor de beleving van hun kind. Ouders komen naar het schoolfeest. Ze gaan naar het oudercontact om uit te wisselen over het welbevinden van hun kind. Ze praten met hun kind over school… Wil je ouders helpen om met hun kind te praten over school? Geef een briefje mee met enkele vragen die ouders aan hun kind kunnen stellen. Bewerk het voorbeeldbriefje via onze tool. Elke Nederlandstalige school in Brussel heeft een login, gekoppeld aan het e-mailadres van de directie. Een eerste keer inloggen doe je door een nieuw wachtwoord aan te vragen. Neem contact op via het formulier als je geen toegang hebt tot de tool of als het e-mailadres van de directie veranderd is.
     
  • meehelpen/meedoen: ouders helpen kinderen door bijvoorbeeld hen een boek voor te lezen of met hun kind naar de bibliotheek te gaan. Ze helpen mee op school door een uitstap mee te begeleiden of te helpen in de schoolmoestuin.
     
  • meedenken: ouders geven advies over allerlei zaken: over de toekomst van hun kind, over een onderdeel van het schoolreglement of van het schoolbeleid, ze nemen deel aan werkgroepen of oudercafés …
     
  • meebeslissen: ouders mogen mee beslissen over hun kind en over aspecten van het klas- en schoolgebeuren. Ouders beslissen bijvoorbeeld mee over het overgaan van hun kind naar het volgende jaar of ze nemen deel aan het oudercomité.

Breng ouderbetrokkenheid op jouw school in kaart

Verbeter de samenwerking tussen je school en de ouders met het instrument ‘samenwerken met ouders’:

  • breng de huidige situatie rond ouderbetrokkenheid op je school in kaart
  • bedenk welke acties je extra wilt ondernemen
  • bepaal met heel de school hoe ouderbetrokkenheid op je school vorm krijgt

Download het instrument 'samenwerken met ouders'. Er zijn 2 formaten: A4 en A3. Die vind je hieronder. Je kiest een printversie of een versie waarin je online kunt noteren.

Hoe bouw je een rijke relatie op met ouders?

Leerlingen doen het beter als hun ouders betrokken zijn bij school. Maar hoe bereik je alle ouders, al vanaf de kleuterleeftijd? Kleuterjuf Jelke gaat in de video van Klasse op zoek naar oplossingen. Prof. onderwijskunde Katrien Van Laere en Ruben Vanderlinde kijken en denken mee.

Deze video kwam tot stand binnen het project 'Kleine Kinderen, Grote Kansen'.

Werk samen met de buurt

Bekijk de samenwerking breder. Profiteer van de mogelijkheden in de omgeving van de leerlingen en de schoolbuurt. Dat bevordert de ontwikkelingskansen en het welbevinden van de leerlingen. Enkele voorbeelden:

  • fruitbrochettes voor ouders: de klas gaat met de ouders naar de markt om fruit te kopen. De leerlingen maken daarna fruitbrochettes tijdens een openklasmoment.
  • verhalenuurtje in de bib: voorleesmoment voor kinderen en hun ouders
  • muzikale peuterboom: muzikale workshop voor kinderen en hun ouders in een gemeenschapscentrum
  • ouders geven het schoolteam een rondleiding in de buurt van de school.
  • ...
gemeenteplein Molenbeek
© Sophie Nuytten