Op deze pagina vind je uitgewerkte fiches of tips over activiteiten of gesprekken met ouders (en leerlingen) in het kleuter-, lager en secundair onderwijs:
- het inschrijvingsgesprek
- de rondleiding op school
- het oudercontact
- andere gespreksvormen met ouders: omgekeerd oudergesprek, Babbelboom, startgesprek
- hoe je een interactieve ouderactiviteit organiseert
- het huisbezoek
Inschrijvingsgesprek
Het inschrijvingsgesprek is vaak het eerste moment waarop je de ouders van een nieuwe leerling ontmoet. Een belangrijk moment want dit is de start van de samenwerking tussen jou en de ouders. Lees eerst onze tien tips om zoveel mogelijk uit het inschrijvingsgesprek of -moment te halen.
Wil je na de voorbereidingen weten of je er klaar voor bent? Download de checklist 'inschrijvingsgesprek'.
Rondleiding op school
Tijdens een rondleiding op school krijgen ouders een (eerste) beeld van de school en het schoolgebouw. Het is ook een kans om de ouders beter te leren kennen en er een interactief moment van te maken.
Wil je de rondleiding op een andere en meer interactieve manier aanpakken? Bekijk de drie praktijkvoorbeelden van Brusselse scholen.
Download de infofiche 'rondleiding op school' voor een overzicht van waar je allemaal aan moet denken als je een rondleiding op jouw school wilt organiseren.
Welke andere manieren zijn er nog om ouders te laten kennismaken met jouw school? Lees de tips van enkele Nederlandstalige scholen in Brussel.
Oudercontact
Er bestaat al veel informatie over hoe je een oudercontact kunt aanpakken. Op Klasse vind je een heleboel tips, praktijkvoorbeelden, achtergrondinformatie, hulpmaterialen ...
In dit onderdeel geven we een paar aanvullende tips en materialen mee om nog meer ouders/leerlingen te bereiken én om van het oudercontact een verbindend gesprek te maken:
- planning oudercontact: hou rekening met de beschikbaarheden van ouders en plan het oudercontact niet in op een 'te nemen of te laten'-moment. Sommige Brusselse scholen organiseren hun oudercontact bijvoorbeeld bewust na de klassiek drukke periodes in de schoolkalender of koppelen het los van het rapport.
- ouders bereiken in het secundair onderwijs: in het secundair is het minder evident om (alle) ouders naar het oudercontact te krijgen. Combineer het formele oudercontact met een informele activiteit, bijvoorbeeld een ouderbar of een toonmoment georganiseerd door de leerlingen. Maak gebruik van die informele momenten om gesprekjes aan te knopen met de ouders om zo een vertrouwensband op te bouwen.
- leerlingen betrekken: informeer leerlingen waartoe het oudercontact dient, wat er wel en niet besproken zal worden. Of nodig de leerling uit op het oudercontact en laat hem/haar vertellen aan de ouders over hoe het op school gaat en waar hij of zij aan werkt. Op Klasse vind je hierover een interessant praktijkvoorbeeld.
Ook in de publicatie 'Van eiland naar wij-land' komt de rol van de leerling bij het oudercontact in het secundair onderwijs aan bod.
- een verbindend gesprek voeren: gebruik de 'checklist oudercontact - met voorbeelden en tips'. De tips in de checklist focussen op de basishouding van de leerkracht. Waar kan je zoal op letten en welke vragen kun je stellen om ouders voldoende ruimte te geven tijdens het gesprek.
Er bestaat ook een lege variant, namelijk 'checklist oudercontact- zelf in te vullen- digitale versie'. Hier bedenk je zelf de acties of vragen die je tijdens het oudercontact kunt ondernemen/stellen. Er bestaat ook een printversie van dit document.
- een verbindend gesprek voeren over een 'moeilijk' onderwerp: gebruik de fiche 'constructief oudergesprek'. Hoewel deze fiche specifiek is opgesteld voor gesprekken over afwezigheden in de kleuterschool, bevat ze tips die bij elk 'moeilijk' oudergesprek van pas komen.
Andere gespreksvormen met ouders (en leerlingen)
Omgekeerd oudergesprek
Een omgekeerd oudergesprek voer je bij het begin van het schooljaar om de ouders (en de leerling) beter te leren kennen. Het wordt ook wel een 'oudervertelgesprek' genoemd. Je laat de ouders (en de leerling) vertellen over de leerling. Zo krijg je interessante informatie over de leerling en bouw je vanaf het begin een band op met de ouders (en de leerling).
Zo'n gesprek hoeft niet lang te duren, vijf à tien minuten maximum en het kan eventueel ook een telefoon- of WhatsApp-gesprek zijn.
Enkele vragen die je kunt stellen:
- wat kan uw zoon/dochter goed op het vlak van school?
- wat heeft uw zoon/dochter nodig van de leerkracht om zich goed te voelen in de klas? En thuis?
- wat zijn volgens u aandachtspunten voor de school rond de ontwikkeling van uw zoon/dochter?
Gebruik de fiche 'omgekeerd oudergesprek' om het gesprek tot een goed einde te brengen.
Het omgekeerd oudergesprek is een concept uit het boek 'De gouden weken 2.0' van Boaz Bijleveld. Je vindt het boek in de onderwijsbibliotheek van het Onderwijscentrum Brussel (OCB).
Babbelboom- voor de kleuterschool
Wil je een gesprek voeren met (anderstalige) ouders over hoe het met hun kind gaat thuis en in de kleuterklas? Gebruik de methodiek van 'De Babbelboom' tijdens het oudercontact, het inschrijvingsgesprek, een gesprek rond aanwezigheid, een zorggesprek, een wenmoment in de klas ...
De methodiek is gebaseerd op verschillende ontwikkelingsdomeinen en op de positieve kijk naar de competenties van de kinderen. De Babbelboom bestaat uit de volgende materialen: een spelbord, kaartjes met pictogrammen van de ontwikkelingsdomeinen en twee pionnen. Je gebruikt het spelbord met de boom, de verschillende ontwikkelingsdomeinen in de kruin en de twee dimensies 'welbevinden' en 'betrokkenheid' bij de ladders tegen de stam. Ouders kiezen een kaartje met een pictogram dat overeenkomt met het ontwikkelingsdomein waarover ze graag willen praten. Je kunt ook de pionnetjes gebruiken om welbevinden en betrokkenheid van het kind te positioneren op het laddertje tegen de boom.
Je leest best de volledige handleiding vooraleer je met De Babbelboom aan de slag gaat.
Je kunt de materialen downloaden en zo gebruiken. Of je leent de Babbelboom-doos uit bij de Onderwijsbibliotheek van het OCB.
Startgesprek
Het startgesprek voer je in de eerste weken van de schooljaar en heeft als doel om samen met de leerling, de ouders en de leerkracht te praten over waar iedereen het komende schooljaar naartoe wil en om elkaar te leren kennen. Het is geen omgekeerd oudergesprek omdat de leerkracht en de leerling ook aan het woord zijn én vooral omdat de leerkracht het verloop van het gesprek niet vooraf vastlegt. Dat wordt bepaald door de leerling, de ouders en de leerkracht tijdens het gesprek.
Bij het startgesprek is de leerling altijd aanwezig, ongeacht zijn leeftijd. Je voert een gelijkwaardig gesprek: wat heeft de leerling van wie nodig? Focus daarbij op de kwaliteiten van de leerling en hoe ouders en leerkracht kunnen helpen om die tot bloei te laten komen.
Je kunt tijdens het gesprek ook afspraken maken over de communicatie. Hoe gaan de leerling, de ouders en de leerkracht tijdens het schooljaar met elkaar communiceren? Je stelt eigenlijk een individueel communicatieplan op in functie van de voorkeuren van leerling en ouders én de mogelijkheden van de leerkracht/de school.
Het startgesprek is een concept uit het boek 'Handboek ouderbetrokkenheid 3.0' van Peter de Vries. Er bestaan ook gesprekskaarten voor het startgesprek. Je vindt het handboek en de gesprekskaarten in de onderwijsbibliotheek van OCB.
Hoe organiseer je een ouderactiviteit?
Wil je een activiteit voor ouders organiseren? Denk aan een openklasmoment waarin ouders mee komen spelen, knutselen of lezen. Of een oudercafé of infomoment over leren leren of over de studiekeuze. Vraag de ouders gerust vooraf wat ideeën. Misschien hebben zij wel concrete vragen of bezorgdheden die het onderwerp kunnen zijn van een ouderactiviteit.
Je hebt misschien een eerste idee dat je verder wilt uitwerken? Of je hebt al een activiteit die je wilt bijsturen? Ga aan de slag met onze checklist ‘Hoe organiseer je een interactieve ouderactiviteit?’ of bekijk de mindmap die alle stappen overzichtelijk samenbrengt. In de checklist staan ook concrete voorbeelden en tips om je te inspireren.
Ga op huisbezoek
Een huisbezoek is een manier om kennis te maken met de leefwereld van de leerling. Je kunt op huisbezoek gaan om verschillende redenen, maar één doel is altijd hetzelfde: een goede band opbouwen met ouders en de leerling. Stel je open en positief op. Dat geeft de beste garantie op een warm huisbezoek.
In de fiche 'Op huisbezoek' krijg je info over wanneer je op huisbezoek kunt gaan en waarom deze extra inspanning de moeite loont.
